Stadsdorp-NieuwmarktBuurtgenoten leren elkaar beter kennen, bieden elkaar hulp en delen activiteiten: eigentijds nabuurschap

Zondag 10 januari 16:30 uur online

Geef je op voor de nieuwjaarsborrel en quiz.

Voor de quiz maak je eerst zelf (of met een maatje) en wandeling. Zie hierna Wandeling en Vragen; je kunt er direct mee aan de slag.

Voor een printbare versie en voor je aanmelding voor de online nieuwjaarsbijeenkomst via Zoom kun je mailen naar aanmelding.bijeenkomst.sdnm@gmail.com. Schrijf in de onderwerpregel AANMELDEN NIEUWJAARSBIJEENKOMST via ZOOM. In de mail je naam en telefoonnummer.

Je ontvangt dan de printbare wandeling en de vragen zo snel mogelijk en de link naar de Zoombijeenkomst zondag 10 januari 16:30 uur.

Wandeling en Vragen

Stadsdorpnieuwmarktlockdownnieuwsjaarswandelquiz

Samengesteld door Gee de Wilde, vrijgegeven op 3 januari 2021

Spelregels:

Er is maar één spelregel: als je wil meedoen voor een prijs(je), moeten alle vragen beantwoord zijn, wanneer we op 10 januari tijdens onze Nieuwjaars-ZOOM-bijeenkomst de uitslag bekendmaken; desnoods door te gokken. Per team maar één antwoordlijst invullen.

 

Aanbevelingen:

• Loop de route met een maatje. Samen weet je meer, en zie je meer. Maar je mag het ook alleen doen.
• Print deze vragen uit, of neem je iPad/tablet mee op pad. Als je met tweeën bent, is het handig als ieder een eigen exemplaar bij zich heeft.
• Met googelen kom je deze keer niet ver. Maar als je niet tegen je verlies kan, kan je het altijd proberen.
• Achterin zit een scoringsformulier. Handig bij de uitslag op 10 januari.

 

 

Route:

De quiz-route loopt van het Paleis van de Weemoed (dicht!) naar Café Captein & Co (dicht!) via een fikse omweg (Staalstraat, Rapenburgerstraat, Oude Schans).

Eten en drinken mee, maar supermarkten zijn open. De peeskamers op de wallen zijn dicht. Dat maakt de route nog rustiger dan verwacht.

Je kan de route ook andersom lopen, van vraag 20 naar 1.

De route is bijna 4 kilometer lang. Als dat te lang is, kan je hem uiteraard ook in delen lopen, en op verschillende dagen. Bijvoorbeeld wanneer het begint te regenen of sneeuwen.

In cursief staat aangegeven hoe de route loopt. Verlopen kan bijna niet.

 

Met een print wandelen of je met je schermpje

Met een geprinte versie heb je het meeste overzicht en kun je de antwoorden gemakkelijk invullen. Regen kan het lastig maken.

Op het schermpje van je smartphone of tablet vergt het lezen van een Word-document of PDF nogal wat gescroll en in- en uitgezoom. Erg onoverzichtelijk. 

Beter werkt het om op je scherm de mailtekst voor je te nemen (identiek aan de Word-versie/ PDF). De mailtekst voegt zich naar je schermbreedte met een leesbare lettergrootte. Als je op je scherm de antwoorden wilt invullen in de tabel aan het eind van de tekst, moet je eerst de mail bewerkbaar maken;  dat kan met beantwoorden of doorsturen (aan wie ook) zonder op verzenden te klikken voor je klaar bent met invullen. 

 

1   Ach, het Paleis van de Weemoed … Wat waren dat mooie tijden, toen we nog nieuwjaarsbijeenkomsten hielden met quizzen en matig eten. Hoe vaak werd hier een Stadsdorpnieuwmarktnieuwjaarsquiz gehouden?

1. 4 keer
2. 5 keer
3. 6 keer
4. 7 keer

 

2   Als we in de richting van het IJ en het Kolkje kijken, zien we een wit geval in een nis staan. Oorspronkelijk was die nis voor een Mariabeeld bedoeld. Wat staat er nu?

1. Een gootspook
2. Een punkertje van gips
3. Een Witte Madonna die naar Onze Lieve Heer op Zolder wijst
4. Een Nis-Miss

 

Het stikt hier trouwens van de (schuil)kerken en ‘kerken’. Op 63 en 65 huist het Ministry of YWAM, Youth With A Mission, nota bene in een huis met als gevelsteen ‘Godt is mijn Burgh’.

 

3   Waar vroeger de beruchte Satanskerk huisde woont nu een Belgisch kunstenaar. Zij heeft een spreuk op de daklijst gezet, die ook in een gewelf van de Oude Kerk prijkt. Hij betekent

1. Alles van waarde is weerloos
2. Aan het eind (van het leven) is al dat materiële toch niks meer waard
3. Nietsnutten verdienen niets
4. Baat het niet dan schaadt het niet

 

Ga links af waar M.M. Ruurs in februari 1984 een eerste steen legde, en loop door tot de Zeedijk. Rechtsaf naar de Nieuwmarkt.

In de waag zit de oudste Amsterdamse gevelsteen gemetseld, rechts van het metselaarspoortje. Mooi om te ontcijferen dat daar het jaartal 1488 en de datum 28 april staat gebeiteld. Toen de Antonispoort zijn functie als stadspoort kwijtraakte werd het een waag en de zetel van een aantal gildes: de chirurgijnen van Nicolaas Tulp (vereeuwigd in de Anatomische Les van Rembrandt), het Lucasgilde van de (kunst)schilders, waar ook Rembrandt lid van was, en de metselaars, waarvoor bouwmeester Hendrick de Keijser begin zeventiende eeuw een stuk voor beeldhouwde (beeldhiew?),

 

4   Op het ornament boven de deur van het metselaarsgilde zijn gereedschappen afgebeeld.

Welk gereedschap staat er niet op?

1. Schietlood
2. Voegspijker
3. Hoekmaat
4. Dissel

Loop verder over de Kloveniersburgwal, oneven zijde

 

5   Veel kades worden gestut. Vervangen kost nu te veel tijd en geld. Delen van de Recht Boomssloot, de Nieuwe Keizersgracht en Groenburgwal zijn inmiddels gestut. Dit najaar waren de Grimburgwal en de Kloveniersburgwal aan de beurt. Een eindeloze hoeveelheid metalen platen van zo’n 15 meter lengte werden in de bodem van de gracht gedreven. Enig idee hoeveel metalen platen er dit najaar grotendeels onder water verdwenen? Met wat hoofdrekenwerk is daar wel achter te komen. Bij benadering:

1. 388
2. 488
3. 588
4. 688

 

We stoppen even bij de struikelstenen (Stolpersteine) van leden van de familie Lachotzki, die in 1942 werden gedeporteerd en in Auschwitz vermoord. Het huis waar zij woonden is recent in appartementen verbouwd. De buren hebben een grapje uitgehaald met hun huisnummer, nadat ze te veel anisette hadden gedronken. Maar daar gaat deze quiz niet over.

 

6   Daarnaast zat Marga Minco ondergedoken. Ze heeft er tot 1950 gewoond met Bert Voeten. Er hangt een merkwaardig huisnummer aan de gevel: Aangeboden door het personeel 20-11-’74. Blijkbaar kon het bezoek het huis niet vinden. Personeel van wie of wat?

1. Gerrit Kouwenaar
2. Maarten Toonder Studio’s
3. Louis van Gasteren
4. Spectrum Film

 

7   Verderop passeren we een nummer 1-hit uit de jaren zestig van

1. The Beach Boys
2. The Rolling Stones
3. The Beatles
4. The Who

 

8   Welke brug hoort niet in dit rijtje thuis?

1. Oost-Indische Huisbrug
2. Bushuissluis
3. Aluminiumbrug
4. Doelensluis

 

9   Aan een pand in de Staalstraat hangt altijd de was uit. Welk huisnummer?

1. 1
2. 4
3. 7
4. 8

 

10   Jarenlang hing er een grote foto van een beroemdheid tegen de muur van het stadhuis, aan de Zwanenburgwalkant. Een paar maanden geleden is hij verwijderd. Begrijpelijk, want hij zag er inmiddels wel erg gehavend uit.

Wie was dat?

1. Brigitte Bardot
2. Charlie Chaplin
3. BB King
4. Doris Day

 

We staan inmiddels midden in de Joodse buurt. Op Vlooienburg. Maar we gaan – via of om de stopera – naar een Rooms-katholiek gebouw dat er pontificaal middenin staat, de Mozes- en Aaronkerk. Toen de katholieken in de negentiende eeuw weer hun eigen kerken mochten bouwen – de protestanten gaven de in de zestiende eeuw in beslag genomen kerken niet terug – pakten ze het groots aan.

 

11   De kerk is vernoemd naar twee schuilkerken die al in de zeventiende eeuw aan de Jodenbreestraat stonden: Mozes en Aaron. Vandaar de spreuk:

‘Wat eeuwenlang onder het teken van Mozes en Aaron bestond,

is onder de illustere glorie van de verlosser vernieuwd’

In de spreuk zit een jaartal verborgen. Welk? Tellen maar.

1. 1842
2. 1841
3. 1839
4. 1837

 

12   Wanneer werd Josef Slagveer vermoord?

1. 8 december 1982
2. 22 februari 1941
3. 12 augustus 1942
4. 26 juli 1943

 

13   Mr. Visserplein 1 en 3 zijn de huisnummers van de Portugese Synagoge met z’n 1000 kaarsen. Vroeger had de synagoge andere huisnummers. Welk?

1. Houtgracht 223 – 227
2. Jonas Daniel Meijerplein 1 en 3
3. Rapenburgerstraat 195 – 199
4. Nieuwe Amstelstraat 3 en 5

 

We steken de Muiderstraat over naar de Rapenburgerstraat. Deze straat was zo’n beetje de hoofdstraat van de Joodse buurt, met winkels, de hoofdsynagoge, het seminarie en het meisjesweeshuis. Van de honderden bewoners keerde in 1945 maar een enkeling terug.

 

14   Op Rapenburgerstraat 109 staat het imposante gebouw van de voormalige synagoge Beth Hamidrasj Ets Chaïm. Op de gevel staat het bouwjaar 5643. Huh? Even rekenen.

1. 1913
2. 1903
3. 1893
4. 1883

 

Terug naar de Jodenbreestraat via de Filmacademie. Oppassen met oversteken. Bij de Hema rechtsaf de Nieuwe Uilenburgersteeg/straat in. We steken de Steenvoetsluis over. Ooit geweten dat die zo heette? Waarom Steenvoetsluis? Omdat de brug op een stenen voet rust.

 

15   Na onze stadsdorp-ontmoetingsplek Splendor ligt een school met een bewogen historie. Bij de sluiting 1943 waren er geen Joodse leerlingen meer. Hoeveel Joodse kinderen zaten er in 1941 op de twee Joodse scholen die hier waren gevestigd?

1. 544
2. 433
3. 322
4. 211

 

De Witte Olifant had ook anders kunnen heten. Bijvoorbeeld De Delftse Tuinpot. Kijk maar naar die rare gevelsteen in de Nieuwe Batavierenstraat. Dat is gelukkig niet doorgegaan. Loop naar de Oude Schans.

 

16   In 1941 werd het huis van strijkstokkenmaker Grütter ‘hersteld’ in de toen geldende opvattingen over zeventiende-eeuws bouwen in Amsterdam. Een beetje Anton Pieckerig dus. Tijdens de eerste oorlogsjaren ging ook in de Jodenbuurt het leven ‘gewoon’ door. Wat doen de mannen boven de voordeur onder het jaartal 1606?

1. Ze maken tonnen
2. Ze leggen groenten in het zuur
3. Ze proeven vaten wijn
4. Ze ‘pakken’ haringen

 

Steek de Keizersbrug over. En dan naar rechts.

 

17   De poort van Su Tomesen werd onder andere mogelijk gemaakt door bijdragen van het Amsterdamse Fonds voor de Kunsten, het Stadsdeel Centrum en IJsterk. Wat gebeurt er als je je hier niet aan de regels houdt?

1. Dan krijg je geen alcohol, en ook geen wijn
2. Dan wordt je fiets in beslag genomen
3. Dan kan je weggestuurd worden
4. Dan mogen anderen je pesten

 

18   Veel boten aan de Binnenkant kunnen zelfstandig varen. Maar tijdens de lockdown zullen ze wel thuisblijven. Dus kunnen we ze precies tellen. Hoeveel woonboten en bewoonde boten liggen er aan de Binnenkant?

1. 15
2. 27
3. 37
4. 44

 

Via de Kromme Waal naar ons stamcafé.

 

19   Bij wie kan je spelletjes spelen als hij ook nog eieren in soorten zou hebben?

1. Bij Jan Alberts
2. Bij De Tweede Ronde
3. Bij Eduard
4. Bij de Twee Engelen

 

20   Captein en Co. Eindpunt. Stamkroeg van veel stadsdorpers. We mogen er nu niet in. Dus kijken we even om ons heen. Hè? MOL QVEREN?

1. Dat is Deens voor zwaan.
2. Daar kon je destijds rechtstreeks heenvaren vanuit Amsterdam.
3. Zo heette de eigenaar van het pand dat hier ooit stond.
4. ‘Melkveren’, naar de witte vogel in het wapen

 

Antwoorden
1		11
2		12
3		13
4		14
5		15
6		16
7		17
8		18
9		19
10		20

 

 

---